Nowy Port
O dzielnicy
Dane w liczbach
Powierzchnia: 2,08 km2
Liczba ludności: 9124 osób
Gęstość zaludnienia: 4387os/km2
Historia dzielnicy
Leży w większości na terenach, które jeszcze w XVI wieku były zalane wodami Zatoki Gdańskiej. Niesione przez Wisłę, uchodzącą tuż za twierdzą w Wisłoujściu, piaski i namuły - szacowane na około 2 mln m szesc. rocznie - odkładały się tuż za ujściem, tworząc stale powiększające się ławice piaskowe. Do zamulania i zasypywania rejonu ujścia przyczyniały się też piasek i kamienie, którymi wypełnione były ładownie statków przychodzących do Gdańska po towar, a które - wbrew przepisom - wyrzucano do morza przed wejściem do portu. Między lądem a wysepką powstałą z ławicy piaskowej utworzyła się niewielka głębia, zwana zachodnią, którą 6 XI 1671 wszedł do portu pierwszy statek. Powstał tzw. Nowy Tor Wodny, dający początek kanałowi portowemu i niemieckiej nazwie późniejszego Nowego Portu. Tor - umacniany i pogłębiany od roku 1716 - w 1724 przejął rolę głównego, a od 1774 roku jedynego wejścia do gdańskiego portu, osłoniętego naturalnym falochronem w postaci wspomnianej, stale powiększającej się piaszczystej wysepki West Plaate (Płyta Zachodnia), która w 1845 - po całkowitej likwidacji starszego, północnego ujścia Wisły - stała się półwyspem znanym pod nazwą Westerplatte. Do wzmocnienia pierwotnie bagnistego gruntu Nowego Portu przyczyniła się też składana na nim ziemia bagrowa z pogłębiania Nowego Toru Wodnego.
Pierwszymi zabudowaniami Nowego Portu były karczmy: Zachodnia (zbudowana przed rokiem 1577), Hakowa i Balastowa. Ich właścicielami, podobnie jak i całego terenu nadmorskiego aż po ujście Wisły, było opactwo cystersów w Oliwie. W roku 1627, w miejscu rozebranej karczmy Zachodniej, wzniesiono Szaniec Zachodni, leżący na lewym brzegu Wisły. W 1758 roku uruchomiono pierwsze dwie latarnie morskie (tzw. blizy) wzniesione nad Nowym Torem Wodnym. 16 IX 1772, w wyniku I rozbioru Polski, Nowy Port (i Westerplatte) przeszedł we władanie państwa pruskiego, Gdańskowi uznającemu zwierzchność Rzeczypospolitej przypadły Wisłoujście i Szaniec Zachodni. Oficjalnie Nowy Port został włączony do miasta Gdańska 17 III 1814. Jednocześnie Nowy Port rozwijał się także dynamicznie jako dzielnica mieszkaniowa. We wrześniu 1939 roku z terenu Nowego Portu ostrzeliwano broniącą się załogę Westerplatte, a ludność cywilną (około 14 tysięcy) na czas walk wysiedlono. Po roku 1945 - mimo odbudowania portu - Nowy Port nie odzyskał dawnego charakteru i kolorytu dzielnicy portowej; w czasach komunistycznych port otoczono szczególnym nadzorem jako silnie strzeżoną strefę graniczną. W 2008 roku rozpoczęto program rewitalizacji dzielnicy, obejmujący m.in. rekultywację terenu dawnego Szańca Zachodniego i przekształcenie go w park.
źródło: www.gdansk.pl
Powierzchnia: 2,08 km2
Liczba ludności: 9124 osób
Gęstość zaludnienia: 4387os/km2
Historia dzielnicy
Leży w większości na terenach, które jeszcze w XVI wieku były zalane wodami Zatoki Gdańskiej. Niesione przez Wisłę, uchodzącą tuż za twierdzą w Wisłoujściu, piaski i namuły - szacowane na około 2 mln m szesc. rocznie - odkładały się tuż za ujściem, tworząc stale powiększające się ławice piaskowe. Do zamulania i zasypywania rejonu ujścia przyczyniały się też piasek i kamienie, którymi wypełnione były ładownie statków przychodzących do Gdańska po towar, a które - wbrew przepisom - wyrzucano do morza przed wejściem do portu. Między lądem a wysepką powstałą z ławicy piaskowej utworzyła się niewielka głębia, zwana zachodnią, którą 6 XI 1671 wszedł do portu pierwszy statek. Powstał tzw. Nowy Tor Wodny, dający początek kanałowi portowemu i niemieckiej nazwie późniejszego Nowego Portu. Tor - umacniany i pogłębiany od roku 1716 - w 1724 przejął rolę głównego, a od 1774 roku jedynego wejścia do gdańskiego portu, osłoniętego naturalnym falochronem w postaci wspomnianej, stale powiększającej się piaszczystej wysepki West Plaate (Płyta Zachodnia), która w 1845 - po całkowitej likwidacji starszego, północnego ujścia Wisły - stała się półwyspem znanym pod nazwą Westerplatte. Do wzmocnienia pierwotnie bagnistego gruntu Nowego Portu przyczyniła się też składana na nim ziemia bagrowa z pogłębiania Nowego Toru Wodnego.
Pierwszymi zabudowaniami Nowego Portu były karczmy: Zachodnia (zbudowana przed rokiem 1577), Hakowa i Balastowa. Ich właścicielami, podobnie jak i całego terenu nadmorskiego aż po ujście Wisły, było opactwo cystersów w Oliwie. W roku 1627, w miejscu rozebranej karczmy Zachodniej, wzniesiono Szaniec Zachodni, leżący na lewym brzegu Wisły. W 1758 roku uruchomiono pierwsze dwie latarnie morskie (tzw. blizy) wzniesione nad Nowym Torem Wodnym. 16 IX 1772, w wyniku I rozbioru Polski, Nowy Port (i Westerplatte) przeszedł we władanie państwa pruskiego, Gdańskowi uznającemu zwierzchność Rzeczypospolitej przypadły Wisłoujście i Szaniec Zachodni. Oficjalnie Nowy Port został włączony do miasta Gdańska 17 III 1814. Jednocześnie Nowy Port rozwijał się także dynamicznie jako dzielnica mieszkaniowa. We wrześniu 1939 roku z terenu Nowego Portu ostrzeliwano broniącą się załogę Westerplatte, a ludność cywilną (około 14 tysięcy) na czas walk wysiedlono. Po roku 1945 - mimo odbudowania portu - Nowy Port nie odzyskał dawnego charakteru i kolorytu dzielnicy portowej; w czasach komunistycznych port otoczono szczególnym nadzorem jako silnie strzeżoną strefę graniczną. W 2008 roku rozpoczęto program rewitalizacji dzielnicy, obejmujący m.in. rekultywację terenu dawnego Szańca Zachodniego i przekształcenie go w park.
źródło: www.gdansk.pl
Rada dzielnicy
Siedziba:
ul. Oliwska 53/55, 80-563 Gdańsk
Telefon/fax:
(58) 342-00-14
E-mail:
nowyport@radadzielnicy.gdansk.pl
Siedziba:
ul. Oliwska 53/55, 80-563 Gdańsk
Telefon/fax:
(58) 342-00-14
E-mail:
nowyport@radadzielnicy.gdansk.pl