Chociaż o transformacji zwykło mówić się w kategoriach społecznych, politycznych i ekonomicznych, to transformacja była przede wszystkim tajemnicą. Był to czas wielkiego przemienienia, interregnum, stan pomiędzy – kiedy stary porządek już nie istniał, a nowy jeszcze nie nastał.

Wystawa Tajemnica patrzy obejmuje przegląd najważniejszych prac Alicji Żebrowskiej z czasu transformacji. Artystka inspirowała się wówczas ezoteryką, mistyką i alchemią. W realiach rozpadającej się rzeczywistości – i równoczesnego powstawania nowej – Żebrowska szukała śladów kosmicznej jedności i harmonii stworzenia. Astralne zjednoczenie pierwiastków, manifestujące się w figurze androgyna, walka chaosu z porządkiem i materii z duchowością, doskonałość architektury wszechświata, praczas zaklęty w formacjach skalnych Tatr i bezczas transformacyjnej codzienności – to tylko niektóre z tropów obecnych we wczesnych pracach Żebrowskiej. Pozwala to wpisać jej twórczość w szerszy i ciągle niewystarczająco opisany kontekst: transformacyjną sztukę nowej duchowości

Rdzeń wystawy stanowią grafiki, rzeźby oraz instalacja z wystaw w Krakowie (1986), Wiedniu (1992) i Orońsku (1992). W większości przypadków prac tych później nie pokazywano. W końcu o nich zapomniano, wybierając z bogatego dorobku artystki zaledwie kilka filmów (w tym Tajemnica patrzy z 1995 roku), które zinterpretowano zgodnie z hegemonicznymi dyskursami transformacyjnej historii sztuki jako „feministyczne” i „krytyczne”. Nie uchylając tych odczytań, wystawa w Gdańskiej Galerii Miejskiej chce przywrócić wczesnym pracom Żebrowskiej ich historyczny kontekst i stojące za nimi intencje artystki. Kontekstem tym była tajemnica transformacji – czas poza czasem, wieczne teraz, równoczesność przed i po. Żebrowska wiedziała, że tajemnica patrzy – i sama patrzyła w jej stronę.

Data: 22 marca - 9 czerwca 2024
Wernisaż: 22 marca 2024, godz.18:00
Oddział: Gdańska Galeria Miejska 2, ul. Powroźnicza 13/15
Kurator: Jakub Banasiak 
Identyfikacja wizualna: Kuba Maria Mazurkiewicz