Home

Niezmiennie od setek lat imponują, przykuwają wzrok, budzą ciekawość i świadczą o wyjątkowości ponad 1000-letniego Gdańska. Oto 5, naszym zdaniem, najważniejszych zabytków centrum Grodu Neptuna, które powinien znać każdy gdańszczanin i każda gdańszczanka.

Bazylika Mariacka

Bazylika Konkatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku to potężny, gotycki obiekt – największa ceglana świątynia na świecie, od ponad 500 lat dominująca panoramę Gdańska. Zwana często „Koroną Gdańska” świątynia powstawała przez aż blisko 160 lat (lata budowy 1346-1506), jednak budowniczym udało się stworzyć dzieło wyjątkowe – imponujące pod każdym względem. Co ciekawe, do jego budowy zużyto ponad milion cegieł, a mało osób wie, że ostateczny kształt Bazylika uzyskała po rozbudowie znacznie mniejszej świątyni, stojącej wcześniej w tym miejscu.

Świątynia jest miejscem spoczynku wielu wybitnych gdańszczan. Przez wieki chowano w niej najbardziej zasłużonych np. Admirała Arenda Dickmanna, patrycjuszy, przedstawicieli najwyższych władz. Spoczęli w niej także marszałek Maciej Płażyński i prezydent Paweł Adamowicz.

Na wieżę główną Bazyliki prowadzi 409 stopni i przy dobrej pogodzie można się na nią wspiąć (choć jest dość wymagające zadanie). W nagrodę otrzymamy wspaniałą panoramę miasta, Zatoki i Żuław Wiślanych.

Zarówno samą Bazylikę, jak i jej wieżę, można raz w roku zwiedzić bezpłatnie z Kartą Mieszkańca.

Żuraw

Trudno wyobrazić sobie Gdańsk bez Żurawia – ulokowany w szeregu kamieniczek na Długim Pobrzeżu od razu rzuca się w oczy. Jest wyjątkowy – w średniowieczu był jednym z największych dźwigów portowych w Europie! Oprócz funkcji portowych pełnił także rolę jednej z bram do Gdańska. Jego budowa trwała 2 lata i zakończyła się w roku 1444. Najciekawszą częścią Żurawia był jego wewnętrzny mechanizm. Urządzenie było w stanie podnieść ciężar dwóch ton na wysokość 27 metrów bądź, po sprzęgnięciu obu par kół, 4 ton na wysokość 11 m. Zasilane było siłą ludzkich mięśni poprzez 2 koła deptakowe. Innymi słowy, ludzie chodzący w kołach o średnicy ok. 6 metrów podnosili i opuszczali ciężary. Obecnie w obiekcie znajduje się muzeum. Kilka lat temu urządzono nawet konkurs skoków do Motławy z dachu Żurawia!

Droga Królewska

Droga Królewska to główna oś tej części miasta i zarazem najbardziej reprezentatywny jego trakt. To tam znajdują się piękne bramy – Złota i Zielona, którymi do Gdańska oficjalnie wjeżdżali najważniejsi goście. Wzdłuż drogi pełnej starannie odbudowanych kamieniczek, znajdują się także takie obiekty jak Dom Uphagena (obecnie Muzeum Wnętrz Mieszczańskich) czy Ratusz Głównego Miasta (z pięknymi salami – Białą i Czerwoną oraz wspaniałym hełmem zwieńczonym figurą króla Zygmunta Augusta). We wnętrzu Ratusza znajduje się muzeum, gdzie można podziwiać setki eksponatów.

Idąc dalej Drogą, trafiamy na Dwór Artusa. Jego wspaniale udekorowane wnętrza przyjmowały i wciąż przyjmują najważniejszych gości. Odbywają się tam też oficjalne spotkania. Jego ozdobą jest najwyższy, bo mierzący aż 11 metrów i liczący 520 kafli) piec. Kafle przedstawiają władców Europy, tak katolickich, jak i protestanckich, co podkreślało tolerancję i otwartość Gdańska na wszystkie wyznania, co wówczas (XVI wiek) należało do rzadkości.

Naprzeciw Dworu Artusa znajdziemy piękną fontannę z Rzymskim Bogiem Mórz i Oceanów – Neptunem. To prawdziwy ulubieniec pocztówek i chyba najczęściej fotografowany obiekt w Gdańsku. Powstała w roku 1633 fontanna podkreśla nierozerwalny związek Gdańska z Morzem. Co ciekawe, lokalna legenda kaszubska mówi o tym, że kto przyjedzie do Gdańska pierwszy raz, powinien pocałować Neptuna…”poniżej pleców”.

Wszystkie obiekty znajdujące się na trasie Drogi Królewskiej, możecie raz w roku zwiedzić bezpłatnie z Kartą Mieszkańca.

Zespół Przedbramia i Katownia

Osobny akapit należy poświęcić Zespołowi Przedbramia i Katowni (Wieży Więziennej), które oficjalnie także są częścią Drogi Królewskiej (zaczynającej się Bramą Wyżynną). W środku mieszczą się 2 ciekawe muzea – Muzeum Bursztynu, czyli jednego z symboli Gdańska, a także nieco mniej przyjemne, muzeum tortur. Trzeba bowiem wiedzieć, że od momentu wzniesienia nowożytnych fortyfikacji, i utraty pierwotnego znaczenia obronnego Zespołu, umieszczono tam salę sądową i więzienie. Podobno pobyt w nim nie należał do najprzyjemniejszych przeżyć. O ile udało się go w ogóle przeżyć... Na wschód od Zespołu znajdował się pręgierz. Miejsce wielu egzekucji, w ówczesnych czasach urządzanych (co trudno obecnie sobie wyobrazić) publicznie, ku przestrodze i często uciesze gawiedzi.

Także Muzeum Bursztynu raz w roku można zwiedzić bezpłatnie z Kartą Mieszkańca.

Bazylika Mniejsza Św. Brygidy

To świątynia położona nieco na uboczu, już na terenie Starego Miasta. Jej budowę zawdzięczamy wcześniejszemu istnieniu w tym miejscu Kaplicy Pokutnic i mocnemu, XIV wiecznemu kultowi św. Brygidy. Jednak najbardziej świątynia zasłynęła w latach 80 ubiegłego wieku. Zapisała się w historii jako centrum oporu wobec władzy komunistycznej, zwłaszcza od momentu słynnego Sierpnia 80’. Kościół znany jest także ze wspaniałego Bursztynowego Ołtarza. Ma blisko 13 metrów wysokości i łącznie 120 m2 powierzchni bursztynowych okładzin – to wymiary znacznie większe niż te, którymi mogła pochwalić się słynna, zaginiona Bursztynowa Komnata (4,2 m wysokości i 78 m2 powierzchni).


To oczywiście tylko cześć z wartych bliższego poznania zabytków w centrum Gdańska. A przecież jest jeszcze wiele wspaniałych miejsc poza nim, np. w Oliwie czy na Westerplatte. Ale to temat na osobny artykuł.