Image

Gdańsk alternatywny

Jesteś z Gdańska? Odwiedziłeś już wszystkie muzea i najpopularniejsze punkty miasta? A może po prostu masz ochotę na coś innego: miejsca, które doceniają nieliczni? Alternatywny Gdańsk to kilka miejsc wybranych właśnie dla Ciebie! Odkryj na nowo Gdańsk i zobacz, co jeszcze ma do zaoferowania.

1. Stocznia

Wiele statków powstało w tutejszej stoczni. Warto bliżej zapoznać się z jego historią, chociażby ze względu na wydarzenia Sierpnia ’80, kiedy to rozpoczął się protest przeciwko komunistycznej władzy, powstał ruch społeczny „Solidarność”, a kilka tygodni później Lech Wałęsa w Sali BHP podpisał porozumienie o zakończeniu strajku. Uwagę bez wątpienia przykuwa budynek Europejskiego Centrum Solidarności z wystawami przedstawiającymi realia ówczesnego świata. Z Kartą Mieszkańca jedno wejście w roku do ECS jest jest bezpłatne.

2. Murale na gdańskiej Zaspie

Spacer po gdańskiej Zaspie to nie tylko przejście pomiędzy blokami, tutaj doświadczać można najprawdziwszej sztuki – i to w jakim formacie! Kolekcja to prawie 60 różnych monumentalnych malowideł ściennych, zdobienia podziwiać można także na 19 wejściach do bloków. Murale nie są zwyczajnymi przedstawieniami, niejednokrotnie powstały dla upamiętnienia ważnego wydarzenia, czy osoby, jak np. mural stworzony na podstawie fotografii przedstawiającej spotkanie Czesława Miłosza ze stoczniowcami, a który wykonano z okazji obchodów roku Miłosza, czy malowidła powstałe z okazji tysiąclecia Gdańska.

3. Dolne Miasto

Mało kto zapuszczał się dawniej w tę część miasta, dzieciom przykazywano, żeby tam nie chodziły, a już na pewno nie same. Dzisiaj jednak dzielnica ponownie ożywa, nabiera nowego wyglądu. Wszystko to dzięki licznym inwestycjom mającym na celu rewitalizację tej części miasta. Na co więc warto zwrócić tu uwagę? Przede wszystkim pozostałości fortyfikacji miasta i takich bastionów jak Wyskok, Wilk, Królik czy Miś, śluza kamienna z początku XVII wieku, czy dwór z końca wieku XVIII, XIX-wieczne zabudowania fabryki karabinów albo też budynek dawnej łaźni. Oprócz tego liczne zabytkowe kamienice, czy pozostałości osiedla robotniczego. Nie zabraknie też ruin, które znajdą się na trasie wędrówki – wszystko stanowi doskonałą okazję do wykonania kilku niesamowitych zdjęć.

4. Hevelianum i Góra Gradowa

Kto nie lubi podziwiać pięknych widoków z wysokości? Żeby lepiej poznać Gdańsk trzeba koniecznie wejść na prawie 50 metrową Górę Gradową, skąd rozciąga się panorama na całe Śródmieście wraz z Głównym Miastem, które stanowi reprezentacyjną część miasta. Niegdyś u jej podnóża znajdowała się fosa. W 2000 roku na szczycie umieszczony został Krzyż Milenijny liczący przeszło 16 metrów wysokości. W grodzisku zachowały się fortyfikacje miejskie z XVII/XIX wieku. Na szczycie wspomnianej Góry Gradowej znajdował się Bastion Jerozolimski stanowiący część ciągu fortyfikacji grodziska. Na grodzisku można też oglądać dawną zbrojownię, zabudowania powstałe w 1854 roku, Redutę Napoleońską, czy sam Fort. Mieści się tam również centrum edukacyjno-rozrywkowe Hevelianum, w którym można zgłębić tajniki nauki, wziąć udział w warsztatach i pokazach naukowych. Z Kartą Mieszkańca jedno wejście w roku do Hevelianum jest jest bezpłatne.

5. Nowy Port

Dzielnica, która do zaoferowania ma kilka ciekawych miejsc. Jedną z zabytkowych części dzielnicy stanowi wybudowany w XVIII wieku zespół urbanistyczny portowej osady, zabytkowe kamienice z przełomu wieków XVIII i XIX, parafialny kościół pod wezwaniem św. Jadwigi, domki robotnicze i zajezdnia tramwajowa. Wznosi się tu także latarnia morska powstała około 1894 roku z kulą czasu na szczycie, która niegdyś umożliwiała dokładne ustawienie chronometrów. Warto przejść się ulicą Oliwską czy Rybołowców, przy których licznie stojące kamienice zdobione są naprawdę ciekawymi rzeźbami, jak np. Sternika czy Dorsza Ryszarda.

6. Biskupia Górka

Co sprawia, że ta część miasta jest warta naszej uwagi? Po pierwsze jest to dawna własność biskupów kujawskich. Po drugie to właśnie z tego miejsca przez stulecia wrogie oddziały w trakcie wojen przeprowadzały ostrzał na miasto, aż w końcu dostrzeżono potencjał tego miejsca i włączono je w ciąg fortyfikacji Gdańska. A po trzecie jest to dzielnica, która ma doczekać się kompleksowej rewitalizacji. Podziwiać można tu liczne zabytkowe zabudowania jak zespół pomennonicki, redutę koszarową, zabytkowe kamienice powstałe na przełomie XIX i XX wieku, na których niejednokrotnie jeszcze można dojrzeć niemieckie napisy, czy działające w dzielnicy, w pierwszej połowie XX wieku, Schronisko Młodzieżowe im. Paula Benekego.

7. Bursztynowa Promenada Gwiazd

Bursztynowa Promenada Gwiazd to inicjatywa dość młoda, bo zapoczątkowana w roku 2006. Gwiazdy najpierw odciskają swoje dłonie na brązowych tablicach w Międzyzdrojach podczas Festiwalu Gwiazd. Skąd biorą się więc one w Gdańsku? Są one kopiowane i umieszczane na specjalnie przygotowanym słupie, ten zaś znajduje się na dziedzińcu przy Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Podpisy należą zarówno do polskich, jak i zagranicznych artystów reprezentujących różne dziedziny, jak sztuki piękne, film, muzyka czy literatura.

8. Wzgórze Pachołek

W Oliwie warto się zmęczyć – oczywiście podczas wspinania na stumetrowe Wzgórze Pachołek. Nagrodą za trud jest zaś przepiękny widok rozciągający się z jego szczytu. Miejsce to przed około trzystu laty mogło stanowić punkt pogańskiego kultu, gdzie licznie przybywali mieszkańcy Oliwy, potem było ono nazywane Karlsberg – czyli Wzgórze Karola – ku czci jednego z ostatnich opatów oliwskich, na polecenie którego na szczycie wybudowano pawilon widokowy. Dzisiaj to miejsce to skraj Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Ze szczytu, na którym umieszczono teraz już metalową konstrukcję z platformą widokową, można obserwować Gdańsk, okolice i oczywiście Zatokę Gdańską – przy dobrej pogodzie możliwe, że uda się dojrzeć sam Hel.

9. Kuźnia wodna w Oliwie

Schodząc z Pachołka warto zajść do kuźni wodnej w Oliwie. Historia tego miejsca sięga wstecz aż do XVI wieku, kiedy to działały tu pierwsze warsztaty metalurgiczne. Nie da się ukryć, że do XX wieku było to niezwykle dochodowe miejsce, przetwarzające znaczne ilości żelaza. W latach 50. XX wieku kuźnię kilka lat od zamknięcia przejęło Muzeum Techniki w Warszawie, przeprowadziło niezbędne prace i udostępniło do zwiedzania. Niektóre z zachowanych urządzeń działają zresztą po dzień dzisiejszy. Oglądać można tu piece grzewcze czy młoty, które napędzały koła wodne z łopatami. 

10. Ulica Wajdeloty

Znaleźć można ją w Gdańsku Wrzeszczu. Dziś Wajdeloty, wcześniej Marienstrasse, najprawdopodobniej od Marii – córki budowniczego (a może żony?) pierwszych budynków przy tej ulicy w XIX wieku. Najstarszym budynkiem znajdującym się przy ulicy jest dwór wybudowany już w latach 60. XVIII wieku, a dziś mieszczą się w nim gabinety lekarskie i apteka. Budynku nie sposób przeoczyć, gdyż przykuwa wzrok wyrazistym pomarańczowym kolorem. Uwagę zwraca również mieszanina stylów na fasadzie kamienicy z numerem 11, a to wszystko za sprawą jej pierwszego właściciela – architekta. Przez długi okres dolne części wynajmowane były pod sklepy różnej branży – od rzeźników po malarzy, dziś natomiast zajrzeć można tu do najstarszej cukierni we Wrzeszczu, powstałej zaraz po II wojnie światowej. Bogata historia tego miejsca kusi do sprawdzenia, jakie jeszcze tajemnice kryje w swoich zaułkach ulica. A dziś, już po rewitalizacji, szczególnie zachęca do spacerów.

11. Osiedle i park Kuźniczki

Kilka kroków od ulicy Wajdeloty dotrzeć można na osiedlę i park Kuźniczki, gdzie mieszczą się pozostałości dawnego browaru, założonego już w XVIII wieku. Będąc tu warto zajść na ulicę Lelewela, gdzie mieszkał jako dziecko Günter Grass, a następnie kawałek dalej na Plac Wybickiego, przy którym to w 2002 roku postawiono pomnik przedstawiający siedzących na ławeczce: bohatera powieści „Blaszany bębenek” Oskara Matzeratha, a po latach dołączył do niego sam twórca – Günter Grass. Nie dociera tu zbyt wielu turystów, a warto poznać bliżej zarówno powieść, jak i jej autora.

12. Wyspa Sobieszewska

Któż by dzisiaj pomyślał, że w XIX wieku na wyspie znajdował się pawilon wypoczynkowy, a później Dom Kuracyjny? Albo że to właśnie tu swój postój mieli niemieccy uchodźcy, którzy starali się znaleźć poza zasięgiem sowieckiej artylerii? A nawet, że do roku 2000 to właśnie tu znajdował się 23 Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej? Miejsce z tak bogatą historią musi być ciekawe. Oczywiście najważniejszymi miejscami na wyspie są dwa rezerwaty przyrody: Ptasi Raj i Mewia Łacha, gdzie żyje około 300 gatunków ptaków. Ponadto do interesujących miejsc należą również śluza w Przegalinie, „Forsterówka”, czyli rezydencja naczelnego dowódcy SS, menonickie stele z XVIII wieku, nieużywana już przystań hydroplanów w Górkach Wschodnich czy nowa wieża ciśnień z tarasem widokowym na górze, skąd podziwiać można Zatokę Gdańską.