Gdyby nie ona, kaszubski haft kolorowy prawdopodobnie nigdy by nie zaistniał. Dzięki aktywnej postawie Teodory Gulgowskiej - artystki, społeczniczki i wieloletniej dyrektorki skansenu we Wdzydzach, która zaprojektowała wzory, wyszkoliła hafciarki i zajęła się dystrybucją ich prac - haft kaszubski we wszystkich swych odmianach jest dziś znakiem rozpoznawczym Kaszub i nieodłączną częścią tożsamości ich mieszkańców.

W czasie, kiedy hafciarstwo stało się już znaczącym źródłem dochodów Wdzydzanek, na niemieckie wybrzeże Bałtyku (Pomorze Przednie) przybywa Rudolf Stundl, austriacki twórca, projektant i gobeliniarz. Z powodu kilkuletniego zakazu połowu śledzia zagrożeni ubóstwem rybacy potrzebują nowych możliwości zarobku. Stundl uczy ich więc projektowania wzorów i wiązania dywanów, wykorzystując przy tym powszechną wśród nich umiejętność wyplatania sieci. Tworzą się nowe tradycje i nowe możliwości dla lokalnych społeczności.

Zainspirowani działalnością Gulgowskiej i Stundla ruszamy w podróż po pomorskim wzornictwie, by prześledzić procesy kształtowania się kultury regionu dawniej i współcześnie. Zapraszamy Was do świata haftu, tkanin, wzornictwa, kreatorów i Pomorza. To będzie podróż pełna wątków, splotów i wielobarwnych wzorów.

Kreatorzy: tkanina z Pomorza to interdyscyplinarny projekt, którego celem jest przybliżenie procesów kulturotwórczych związanych z narodzinami haftu kaszubskiego i pomorskich dywanów rybackich.

Na projekt składają się:
 

• Wystawa Etnograficzna 24.05-29.07.2024
• Trójjęzyczna Publikacja zawierające teksty naukowczyń, praktyczek i pasjonatek lokalnego dziedzictwa.
• Bogaty Program Edukacyjny 25-28.05.2024 i 15-16.06.2024

Będziemy przyglądać się unikatowym eksponatom, czerpać z tradycji i rozwijać rzemiosło - poznacie tajniki haftowania, wyplatania, tkania, szycia oraz przenoszenia wzorów na tkaniny.

Zanurzcie się z nami w świecie pomorskich tekstyliów!

Wystawa

Wielobarwne, misternie wyhaftowane kwiatowe kompozycje z jednej strony, z drugiej: zgeometryzowane śledzie, kormorany i płastugi – witajcie w świecie pomorskich tekstyliów!

Ekspozycja za pomocą unikatowych obiektów muzealnych – zabytkowych dywanów rybackich (Pommersche Fischerteppiche), haftowanych tkanin, szkiców, zdjęć, a także archiwalnych nagrań audio i video, przybliża zwiedzającym historię narodzin haftu kaszubskiego i pomorskich dywanów rybackich.

Prezentowane na wystawie obiekty pochodzą ze zbiorów: Universität Greifswald, Kustodie, Stadtgeschichtliches Museum Wolgast, Heimatmuseum Freest, Muzeum-Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum w Grudziądzu oraz zbiorów prywatnych i archiwów telewizji MV1, TVP 3 Gdańsk, Polskiego Radia PiK i Stiftung Deutsches Rundfunkarchiv. 

Publikacja “Kreatorzy: TTkanina z Pomorza” 

Dlaczego na Pomorzu Przednim tak trudno o jasną wełnę do wyplatania dywanów? Co Kaszuby zawdzięczają Teodorze i Izydorowi Gulgowskim? Co mają wspólnego zabytkowe, haftowane tkaniny z kształtowaniem się tożsamości regionalnej mieszkańców Powiśla?
Na te i wiele innych pytań odpowiedzą autorki tekstów zawartych w trójjęzycznej (polsko-angielsko-niemieckiej) publikacji „Kreatorzy: tkanina z Pomorza” – naukowczynie, rzemieślniczki, pasjonatki lokalnego dziedzictwa.
 

• Autorki tekstów: Cornelie Müller-Gödecke, Maria Kołonowicz, Claudia Krischer, Ulrike Sulk, Aleksandra Paprot-Wielopolska, Sonia Klein-Wrońska
• Redakcja: Agnieszka Domańska
• Redakcja językowa, korekta: Karolina Cierzan
• Opracowanie graficzne, skład: Anna Rudak
• Tłumaczenie na język angielski: Małgorzata Talarczyk
• Tłumaczenie na język niemiecki: Agata Radtke (Felix)

Program edukacyjny

25.05.2024 (sobota) - Tradycja

10:00  warsztaty familijne - haft krzyżykowy | Sala Mieszczańska, prowadzenie: Koty na Płoty, wstęp: wstęp: bilety familijne - duet dziecko (7-12 r.ż) + opiekun: 30,00 zł (dostępne w serwisie Interticket od 8 maja)

11:00-17:00 Stoisko z wyrobami hafciarskimi Klubu Siedmiu Kolorów z Gdańska | hol na I piętrze Ratusza Staromiejskiego, wstęp wolny

13:00 oprowadzanie kuratorskie po wystawie “Kreatorzy: tkanina z Pomorza” | galeria NCK, prowadzenie: Agnieszka Domańska, wstęp wolny

13:00-17:30 Stoisko z prasą do sitodruku oraz szablonami z motywami zaczerpniętymi z pomorskich dywanów rybackich, opracowanymi graficznie przez Annę Rudak. | hol na parterze Ratusza Staromiejskiego, wstęp wolny

14:00-15:45 otwarta pracownia krawiecka | Sala Mieszczańska, prowadzenie: Krystyna Wawryniuk, wstęp wolny

15:00-16:00 pokaz haftu kaszubskiego szkoły wdzydzkiej | Gabinet Burmistrza, prowadzenie: Anna Miszczak, wstęp wolny

16:00 wykład "Artyści ludowi, a może ludowość w sztuce artystów… Jakie inspiracje daje sztuce ludowość i na odwrót?” | Sala Mieszczańska, wykład wygłoszą studenci Uniwersytetu Gdańskiego, wstęp wolny

25-28.05 (sobota-wtorek)

11:00-17:00 Warsztaty wyplatania pomorskich dywanów rybackich | Oblackie Centrum Edukacji i Kultury, ul. Elżbietańska 9/10

Warsztaty przeznaczone dla osób pasjonujących się rękodziełem, które miały już styczność z tkactwem.

Uczestnicy będą pracowali na krosnach zakupionych przez Stowarzyszenie Falco Gedanse w ramach projektu “Tkamy kulturę”. Projekt z sfinansowano ze środków Funduszu Grantowego FIR.

wstęp wolny
link do zapisu 

15-16.06.2024 - Przetworzenie

Jak współcześnie przetwarzamy tradycyjne rzemiosło? Weekend edukacyjny towarzyszący wystawie “Kreatorzy: tkanina z Pomorza” upłynie pod znakiem dyskusji, pokazów i warsztatów. Będziecie mogli spróbować się w przędzeniu, haftowaniu tapicerki, a nawet renowacji mebla. Zastanowimy się też, czy faktycznie wracamy do rzemiosła i skąd w debacie publicznej i współczesnej sztuce wzięła się moda na historie związane z chłopstwem.

Przez dwa dni dostępne będzie także stanowisko z sitodrukiem, gdzie naniesiecie na swoje ubrania wzory zaprojektowane przez Annę Rudak.

Pokaz tkacki w dniach 15-16.06 odbędzie się w ramach projektu “Tkamy kulturę”, dofinansowanego z sfinansowanego ze środków Funduszu Grantowego FIR.

wstęp: szczegóły wkrótce

 

 

Partnerzy projektu: Stadt Wolgast, Muzeum-Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach, Powiślańska Szkoła Wyższa, Stowarzyszenie Falco Gedanense, Oblackie Centrum Edukacji i Kultury, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, Centrum Herdera Uniwersytetu Gdańskiego

Koordynatorka projektu i kuratorka wystawy: Agnieszka Domańska

Działania edukacyjne: Natalia Szulga, Anna Walter

Współpraca: Katarzyna Banucha, Marlena Błyskal

Projekt aranżacji wystawy: Katarzyna Zawistowska

Projekt identyfikacji wizualnej: Anna Rudak

Wsparcie merytoryczne: Cornelie Müller-Gödecke, zespół Muzeum-Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach